Dieta GAPS i jej główne założenia

Dieta GAPS to plan żywieniowy, u którego podstaw leży przekonanie, że choroby neurologiczne, jak autyzm czy depresja, są ściśle związane z funkcjonowaniem jelit i układem pokarmowym. Czy dieta GAPS to restrykcyjny sposób żywienia? Jakie są jej najważniejsze zasady? Odpowiedzi znajdziesz w tym wpisie.

Na czym polega dieta GAPS?

Dieta GAPS od angielskiego skrótu „gut and psychology syndrom”, podobna jest do diety SCD (diety specyficznych węglowodanów), ponieważ zasady opierają się właśnie na diecie SCD. Ubogi w błonnik pokarmowy plan żywienia — GAPS jest dietą pełną wykluczeń, dlatego powinna być stosowana tylko w uzasadnionych sytuacjach i pod nadzorem lekarzy specjalistów.

Program został stworzony przez Natashę Campbell-McBride, która przez to udowadnia, że stwierdzenie „jelita to drugi mózg” jest trafne. Doktor Campbell-McBride uważa bowiem, że istnieje powiązanie z problemami układu pokarmowego, a trudnościami z funkcjonowaniem mózgu. W roku 2004 wydała książkę „Zespół psychologiczno-jelitowy – naturalne metody leczenia autyzmu, ADHD, dysleksji, dyspraksji, depresji i schizofrenii”, w której pisze o zbawiennym działaniu jej autorskiej diety na przywrócenie prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego, mózgu i ogólnego polepszenia się stanu zdrowia.

Kto powinien stosować dietę GAPS?

Uważa się, że do zasad diety GAPS powinny stosować się osoby, które mają zaburzenia psychiczne oraz neurologiczne. Niektórzy stosują tę dietę jako alternatywną terapię lub wsparcie w leczeniu. Niestety stosowanie diety GAPS nie gwarantuje efektów — to kwestia bardzo indywidualna, czy osobom z zaburzeniami psychicznymi pomoże, czy nie.

Jakie są główne założenia diety GAPS?

Podstawą diety są produkty fermentowane, kiszone warzywa oraz domowy rosół — wywar mięsny. Główną zasadą jest eliminacja węglowodanów złożonych, a wybór produktów, które potrafią odbudować mikroflorę bakteryjną jelit. Należy unikać produktów przetworzonych. Wszystko, co dostarcza się organizmowi, powinno być poddane jak najmniejszej obróbce termicznej.

Równocześnie z odpowiednią dietą, zaleca się suplementację – oczywiście pod okiem profesjonalnego dietetyka i lekarza – mówi się o probiotykach, enzymach trawiennych i oleju z wątroby dorsza.

Podczas stosowania diety GAPS nie zapominaj również o aktywności fizycznej, która powinna iść zawsze w parze ze zmianą nawyków żywieniowych.

Etapy diety GAPS

Dieta GAPS składa się z kilku etapów, przez które trzeba przejść. Dieta może trwać kilka lat, a nawet całe życie, w zależności od tego, jak człowiek na nią reaguje.

Ze względu na wprowadzenie nowych nawyków żywieniowych, przygotowano aż sześć etapów, podczas których organizm stopniowo przyzwyczaja się do nowego sposobu odżywiania.

Autorka diety GAPS wyróżnia sześć jej etapów. Zobacz, na jakich produktach skupiona jest ta dieta w konkretnych fazach:

• I etap – wprowadzanie diety i oczyszczanie organizmu z toksyn — świeżo wyciskane soki owocowo-warzywne i rosół,
• II etap – źródła dobrej flory bakteryjnej — soki z kiszonych warzyw,
• III etap – bio jaja, kwasy tłuszczowe,
• IV etap – pieczone (a nie tylko gotowane) mięso,
• V etap – surowe warzywa,
• VI etap – surowe owoce.

Jeśli podczas stosowania wszystkich sześciu etapów diety GAPS, nie obserwuje się żadnych nieprzyjemnych konsekwencji ze strony układu pokarmowego, przechodzi się do etapu pełnej diety GAPS.

Końcówka diety zakłada powolne wracanie do spożywania produktów sprzed diety. Nie zaleca się jednego powrotu do złych nawyków — a zwłaszcza do ponownego spożywania produktów wysoce przetworzonych!

Produkty stosowane w diecie GAPS

W diecie GAPS spożywa się przede wszystkim rosół przygotowany na bazie świeżych warzyw oraz mięsa wysokiej jakości, pochodzącego ze sprawdzonego źródła. Oprócz tego można jeść:

• ryby niedrapieżne,
• jaja bio ze sprawdzonego ekologicznego chowu,
• owoce morza – zwłaszcza skorupiaki,
• świeże warzywa i owoce,
• żywność fermentowana – kiszone warzywa (na przykład kapusta, ogórki, buraki), które bogate są w bakterie probiotyczne o alkalizującym działaniu (najlepiej łączyć je z mięsem, rybami i resztą produktów białkowych),
• orzechy, nasiona,
• tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, a także olej kokosowy – oleje roślinne (na przykład oliwę z oliwek) zaleca się podawać na zimno.

Niedawno wprowadzono do diety także zboża.

Lista składników zakazanych w diecie GAPS

Dieta wspierająca proces leczenia wymaga wielu ograniczeń. Trzeba zdecydować się na pełną eliminację węglowodanów złożonych z jadłospisu. Nie można też jeść warzyw skrobiowych.

Produkty zabronione na diecie GAPS:

• wszystkie produkty przetworzone
• rośliny strączkowe,
• soki owocowe,
• produkty sojowe,
• warzywa skrobiowe,
• wysokotłuszczowy nabiał,
• alkohol, kawa i czarna herbata.

Trzeba również unikać spożywania cukru (i słodzików), ziemniaków, dyni, batatów oraz kakao i zielonych bananów.

Czy dieta GAPS może zaszkodzić?

Dieta GAPS czy też dieta specyficznych węglowodanów należy do bardzo restrykcyjnych planów żywienia, dlatego powinna być stosowana w kontakcie z lekarzem. Wymaga się eliminowania wielu artykułów spożywczych. Oprócz tego nie dostarcza tyle, ile powinna błonnika pokarmowego oraz witaminy B. Każdy człowiek może w zupełnie inny sposób zareagować na taki sposób żywienia, natomiast dieta ma słabe oceny ze względu na brak dowodów, które mogłyby zagwarantować skuteczność jej stosowania.

Dieta GAPS — przykładowy jadłospis

Zaletą menu stosowanego podczas tej diety jest oduczenie się złych nawyków żywieniowych.

Poniżej możesz zapoznać się z przykładowym menu diety GAPS:

• śniadanie: jajecznica z trzech jaj na oliwie z oliwek z pomidorkami,
• II śniadanie: sok warzywny z buraka,
• obiad: rosół, mięso z warzywami,
• podwieczorek: naleśniki z owocami polane miodem,
• kolacja: krem jarzynowy na rosole.

Zdrowa dieta z cateringiem dietetycznym

Pamiętaj, że zdrowie jest najważniejsze, dlatego przed rozpoczęciem jakiejkolwiek diety, skonsultuj ją z dietetykiem i lekarzem. Zanim swoje schorzenia zaczniesz leczyć dietą GAPS, przetestuj nasze propozycje zdrowych diet pudełkowych! W ofercie mamy różne rodzaje diet, więc bez trudności znajdziesz taką, która spełni Twoje wymagania.