Stewia – właściwości i zastosowanie. Czy stewia jest zdrowa?

Nadmierna konsumpcja białego cukru może być przyczyną wielu kłopotów ze zdrowiem. Nic więc dziwnego, że coraz więcej osób koncentruje się na poszukiwaniach naturalnych słodzików. Dietetycy przekonują, że zdrowym zamiennikiem cukru może być stewia. Jej liście swój słodki smak zawdzięczają przede wszystkim obecności glikozydów stewiolowych określanych również jako stewiozydy. Co warto wiedzieć na temat rośliny, która od jakiegoś czasu coraz chętniej jest uprawiana w wielu rejonach świata? Czy to prawda, że stewia obniża ciśnienie i reguluje poziom cukru we krwi? W poniższym tekście zamieściliśmy pytania na najczęściej zadawane pytania odnośnie liści stewii, które z powodzeniem mogą zastąpić cukier w codziennej diecie.

Przeczytaj także: Jak ograniczyć cukier? Skutki nadmiernego spożycia

Czym jest stewia i skąd się wzięła ta naturalnie słodka substancja stanowiąca alternatywę dla wysokokalorycznego cukru?

Ciesząca się coraz większą popularnością wśród osób dbających o zdrowie stewia (stevia rebaudiana) jest rośliną należącą do rodziny astrowatych. Naturalnie występuje głównie w krajach Ameryki Południowej (w Brazylii, Paragwaju). Indianie wykorzystywali ją głównie do słodzenia napojów, ale dzięki właściwościom zdrowotnym stosowano ją także w lecznictwie nawracających infekcji dróg moczowych i schorzeń układu pokarmowego.

Stewia jest rośliną jednoroczną, a jej kwiatostan charakteryzuje się baldachogronami ułożonymi w luźne wiechy. Najwyższą zawartością glikozydów wyróżniają się liście. W mniejszych ilościach związki te występują w łodydze, korzeniach oraz nasionach. Ekstrakty pozyskiwane z tej naturalnie słodkiej rośliny coraz częściej są stosowane przy produkcji artykułów spożywczych oraz napojów jako bezkaloryczny słodzik, który jest 300 razy słodszy od tradycyjnego cukru.

Stewia – skład, kalorie oraz indeks glikemiczny. Czy stewia to dobry wybór dla osób z cukrzycą i wysokim ciśnieniem?

Jak już wyżej wspomnieliśmy, głównym składnikiem tej naturalnie słodkiej rośliny wywodzącej się z Ameryki Południowej są glikozydy. Stewia zawiera w swoim składzie stewiozyd, który hamuje wchłanianie glukozy w jelicie cienkim i wspomaga obniżenia ciśnienia tętniczego krwi, a także stewiol, który posiada silne właściwości antybakteryjne przeciw szerokiej gamie drobnoustrojów. Ponadto jej liście zawierają wiele pierwiastków śladowych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka (m.in. potas, wapń, żelazo, magnez, fosfor, cynk, selen i miedź).

Jeśli chodzi o kaloryczność, stewia to substancja słodząca, w przypadku której kalorie praktycznie nie istnieją. Głównym składnikiem stewii są węglowodany, ale występuje w niej też białko, tłuszcze i błonnik pokarmowy. Dużym atutem tej cieszącej się coraz większą popularnością rośliny jest także zerowy indeks glikemiczny. Z tego względu jej spożywanie nie przyczynia się do zwiększenia stężenia glukozy we krwi po posiłku.

Jako ciekawostkę warto też dodać, że stewia, choć jest prawie 300 razy słodsza od cukru, nie powoduje otyłości, nadwagi i próchnicy. Dlatego pozyskiwane z niej ekstrakty są coraz częściej wykorzystywane przy produkcji żywności, a nawet dodawane do gum do żucia czy past do zębów.

Właściwości zdrowotne stewii – czy stewia jest zdrowa? Jakie substancje zawiera w składzie ten naturalny słodzik i czym są glikozydy stewiolowe?

Głównym składnikiem stewii są glikozydy stewiolowe. Stanowią one grupę dziewięciu substancji biologicznie czynnych, dzięki którym stewia wykazuje właściwości prozdrowotne. Liczne badania wskazują, że konsumpcja tych związków wywiera korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Nie bez powodu Indianie stosowali wyciągi z tej rośliny w leczeniu dolegliwości skórnych, zapalenia trzustki, a nawet cukrzycy. To właśnie dzięki obecności glikozydów stewia wpływa na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi i pomaga ustabilizować stężenie glukozy.

Poza właściwościami słodzącymi stewia wykazuje działanie przeciwgrzybiczne i zapobiega infekcjom wywoływanym przez drożdżaki. Zawarte w roślinie glikozydy działają też moczopędnie i normalizują pracę nerek. Ponadto stewia posiada silne właściwości antybakteryjne, dzięki czemu przyspiesza gojenie ran i oparzeń, przeciwdziała powstawaniu owrzodzeń w przewodzie pokarmowym oraz pomaga w neutralizowaniu wirusów przyczyniających się do rozwoju zapaleń żołądkowo-jelitowych.

Czy stewia w nadmiarze może powodować skutki uboczne? Ile wynosi dopuszczalne dzienne spożycie stewii?

Wiesz już, że stewia jest zdrowszym zamiennikiem białego cukru. Nie zawiera praktycznie żadnych kcal i nie przyczynia się do rozwoju nadwagi oraz otyłości. Czy to jednak oznacza, że można stosować ją w kuchni i dodawać bez ograniczeń do napojów, ciast oraz deserów? W tej kwestii warto przyjrzeć się wytycznym Komisji Europejskiej. Zgodnie z ustaleniami dopuszczalne dzienne spożycie stewii wynosi 4 mg na kg masy ciała. Zatem dla osoby ważącej 50 kg dobowa dawka powinna wynosić nie więcej niż 0,2 grama.

Powyższych wartości nie należy przekraczać, ponieważ nadmierna konsumpcja tego słodzika może przyczynić się do wystąpienia różnych nieprzyjemnych dolegliwości. Choć stewia jest naturalna, jej przedawkowanie może prowadzić m.in. do bólu brzucha, biegunki, zawrotów głowy, metalicznego posmaku w ustach, pogorszonego samopoczucia oraz ogólnego osłabienia organizmu.

Stewia – przeciwwskazania. Kto i dlaczego nie powinien spożywać stewii?

Słodzik ze stewii, który najczęściej występuje w formie białego proszku lub tabletek rozpuszczalnych w wodzie, w powszechnej opinii uchodzi za produkt naturalny i bezpieczny. Istnieją jednak pewne przeciwwskazania do jego stosowania. Ponieważ zawarte w roślinie związki obniżają poziom cukru we krwi, stewia nie powinna być używana przez osoby zmagające się z niedociśnieniem. Jej suszone liście zawierają też nieznaczne ilości garbników i kwasu szczawiowego, które mogą upośledzać prawidłowe wchłanianie żelaza i wapnia. Dlatego osoby z niedoborami tych pierwiastków nie powinny przesadzać z nadmierną ilością tego słodzika w diecie.

Właściwości stewii a działanie ksylitolu – który słodzik jest zdrowszy?

Pod względem kaloryczności stewia na tle innych substancji słodzących takich jak ksylitol czy aspartam wypada bardzo dobrze. Suszone liście stewii nie dostarczają żadnych kalorii (dla porównania ksylitol zawiera 240 kcal na 100 g produktu, co daje ok. 14 kcal w jednej łyżeczce). Z tego względu dla cukrzyków i osób odchudzających się stewia stanowi najlepszy wybór.

Jeśli chodzi o ksylitol pozyskiwany z drzewa brzozowego, jest on dostępny głównie w postaci krystalicznej. Natomiast w przypadku stewii wybór jest bardzo szeroki – tę naturalną substancję można nabyć w postaci tabletek, proszku, płynu, a nawet świeżych liści. To, na który z tych produktów się zdecydujesz, zależy wyłącznie od Ciebie i Twoich preferencji. Musisz jednak wiedzieć, że zastąpienie cukru stewią prowadzi do chudnięcia (pod warunkiem dbania o racjonalną dietę, ruch i odpowiednie nawodnienie), co jest trudniejsze do osiągnięcia przy stosowaniu cukru brzozowego, gdyż jednak odznacza się wyższą zawartością kilokalorii.

Stewia – naturalny słodzik o właściwościach prozdrowotnych i świetna alternatywa dla kalorycznego cukru

Suszone liście stewii mogą stanowić doskonały zamiennik cukru. Są niskokaloryczne, odporne na obróbkę termiczną, a przy tym w bogate w liczne związki biologicznie czynne. To dzięki nim stewia charakteryzuje się działaniem antybakteryjnym, przeciwgrzybicznym oraz hipoglikemizującym. Nie da się ukryć, że wpływ stewii na organizm człowieka jest bardzo korzystny. W odróżnieniu od tradycyjnego cukru nie powoduje problemów zdrowotnych takich jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, próchnica, nadwaga, otyłość. Stewia jest również doskonałym źródłem błonnika pokarmowego i związków o działaniu antyoksydacyjnym. Wszystko to sprawia, że jest wprost wymarzonym środkiem do stosowania przez diabetyków, nadciśnieniowców, a także przez osoby na dietach redukcyjnych.