Dieta bez nabiału – czego unikać? Czym zastąpić nabiał?

Coraz więcej osób decyduje się na czasowe lub całkowite wykluczenie nabiału z jadłospisu. Najczęstszym powodem stosowania takiej diety eliminacyjnej jest nietolerancja laktozy, która daje nieprzyjemne objawy ze strony układu pokarmowego (wzdęcia, bóle brzucha, biegunka, przelewanie w jelitach, nadmierne wydzielanie gazów). Osoby, które nie mogą jeść produktów z mleka krowiego, mogą sięgnąć po roślinne zamienniki, dzięki którym nie odczują braku nabiału w codziennej diecie. Jeśli chcesz więcej dowiedzieć się o sposobie żywienia bez nabiału – co jeść i czym zastąpić produkty mleczne, by uniknąć niedoborów, zachęcamy do przeczytania poniższego wpisu.

Polecamy: Dieta a zdrowie układu pokarmowego – jak dbać o jelita?

Rola nabiału w diecie – dlaczego regularne spożywanie produktów z mleka jest tak ważne? Co zaliczamy do nabiału i jakie składniki się w nim znajdują?

Zanim przejdziemy do omówienia najważniejszych zasad diety bez nabiału, spróbujemy wyjaśnić, dlaczego spożywanie produktów mlecznych jest tak ważne. W piramidzie żywienia nabiał zajmuje środkowe piętro, co oznacza, że stanowi istotny element zdrowej i urozmaiconej diety. Do produktów mlecznych poza mlekiem zaliczamy:

• sery,
• twaróg,
• jogurty,
• kefiry,
• masło,
• śmietanę,

Regularne spożywanie nabiału pozwala dostarczyć organizmowi odpowiednich ilości wapnia, magnezu, potasu, witaminy D oraz witamin z grupy B. Jedna szklanka mleka zawiera około 300 mg wapnia, co stanowi mniej więcej 30% dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek. Niewystarczająca ilość przetworów mlecznych w diecie może zwiększać ryzyko rozwoju chorób układu kostno-stawowego, w tym m.in. osteoporozy, która jest nazywana cichym złodziejem kości.

Kiedy należy rozważyć przejście na dietę bez nabiału? Czym jest i skąd się bierze nietolerancja laktozy?

Laktoza to cukier mleczny należący do węglowodanów, który składa się z dwóch cząsteczek: D-galaktozy oraz D-glukozy. Związek ten nie może zostać bezpośrednio wchłonięty z przewodu pokarmowego – do jego strawienia potrzebne jest działanie enzymu określanego mianem laktazy. To właśnie ta substancja produkowana przez komórki znajdujące się w nabłonku jelita cienkiego jest sprawcą całego zamieszania. Wrodzony lub nabyty brak możliwości syntezy laktazy skutkuje nieprzyjemnymi dolegliwościami ze strony układu trawiennego takimi jak biegunka, ból brzucha, wzdęcia, nudności, wymioty.

Do nietolerancji laktozy mogą prowadzić także choroby, w których przebiegu dochodzi do uszkodzenia nabłonka i kosmków jelitowych. Do takich schorzeń zalicza się m.in. zespół krótkiego jelita, chorobę Leśniowskiego-Crohna, mukowiscydozę, martwicze zapalenie jelita oraz zakażenia pasożytnicze przewodu pokarmowego. Choroby te mogą stanowić wskazanie do przejścia na dietę bez glutenu i nabiału.

Dieta bezmleczna – jakie jeszcze istnieją wskazania do stosowania diety bez nabiału? Czym zastąpić mleko i jego przetwory?

Poza nietolerancją spowodowaną niedoborem laktazy wskazaniem do ograniczenia spożycia nabiału może również stanowić alergia na kazeinę. Zdaniem dietetyków białko kazeinowe obecne w mleku krowim stanowi częstą przyczyną bólu brzucha, zaparć i problemów skórnych. Kazeina w nabiale może tworzyć skrzepy, z których są produkowane sery. W trakcie powstawania twarogu wytrąca się osad z kazeiną, natomiast pozostały płyn to serwatka.

Alergia na to białko jest szczególnie powszechna u dzieci do trzeciego roku życia, u których układ immunologiczny nie został jeszcze w pełni wykształcony. Reakcja alergiczna na białko kazeinowe może rozwinąć się od kilku minut do godziny po spożyciu pokarmu zawierającego ten składnik. W przypadku potwierdzenia diagnozy z diety dziecka należy wyeliminować mleko w proszku, sery, jogurty, śmietanę i masło, zastępując je innymi produktami, np. wegańskimi.

Dieta bezmleczna – najważniejsze zasady żywienia osób z alergią na mleko

Dieta bezmleczna to dieta, na którą zwykle przechodzi się z powodu konkretnych wskazań lekarza lub dietetyka. Osoby uczulone na nabiał muszą pamiętać o zasadach zdrowego odżywiania i komponowaniu posiłków przy wykorzystaniu produktów bez laktozy. Dieta powinna być prawidłowo zbilansowana i urozmaicona pod kątem składników odżywczych – nie może w niej brakować warzyw, owoców, produktów zbożowych, nasion roślin strączkowych oraz tłuszczów.

Do produktów, które można jeść na diecie lekkostrawnej bez nabiału, należą również kasze, makarony oraz ryż. By wzbogacić dietę w pełnowartościowe białko zawierające wszystkie niezbędne aminokwasy, warto też wybierać produkty sojowe, po które często sięgają weganie. Należą do nich m.in. takie pokarmy jak tofu, tempeh, napój sojowy.

Jakich produktów nie należy jeść przy alergii oraz nietolerancji laktozy? Czego unikać w diecie bezmlecznej, by wyeliminować nabiał z codziennego jadłospisu?

Dieta bez nabiału stosowana u osób z nietolerancją i uczuleniem na białko kazeinowe polega na czasowym lub stałym usunięciu z jadłospisu mleka oraz produktów, które zawierają nawet jego śladowe ilości. Należą do nich jogurty, kefiry, maślanki, sery, śmietana, margaryny. Ponadto z menu należy wyeliminować produkty zbożowe (chałkę, rogale maślane, płatki śniadaniowe), słodycze (czekoladę, lody, herbatniki, cukierki, żelki) oraz przetwory mięsne (wędliny, pasztety, parówki, kiełbasy, konserwy).

Czym zastąpić nabiał w przypadku alergii lub nietolerancji białka mleka krowiego przez organizm?

Na rynku znajduje się obecnie szeroka gama produktów, które z powodzeniem zastąpią mleko. Należą do nich chociażby napoje roślinne: sojowy, migdałowy, owsiany, ryżowy, kokosowy. Wiele z nich jest wzbogacana o wapń. Coraz więcej sklepów ma w asortymencie też roślinne jogurty oraz kefiry, które świetnie nadają się na śniadanie, kolację lub przekąskę w ciągu dnia.

Jeśli chodzi o sery, można spróbować je zastąpić tofu. Ten znany produkt spożywczy otrzymywany z soi zawiera dużą ilość składników mineralnych, lecytyny oraz choliny. Poza żelazem, cynkiem i selenem zawiera też wapń, niezbędny do utrzymania mocnych kości i zdrowych zębów.

O czym trzeba pamiętać w przypadku wykluczenia nabiału z diety? Jakie produkty włączyć do jadłospisu, by zadbać o właściwą podaż wapnia?

Osoby, które zdecydują się na rezygnację z nabiału, muszą pamiętać o wprowadzeniu do diety odpowiednich źródeł wapnia. Pierwiastek ten jest niezwykle ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Poza tym, że stanowi podstawowy materiał budulcowy kości i zębów, jest aktywatorem wielu enzymów, wpływa na pracę mięśni oraz reguluje działanie układu nerwowego. Dlatego musi być regularnie dostarczany wraz z pożywieniem. Najlepszym źródłem tego minerału są warzywa strączkowe, ryby, orzechy, nasiona, pestki oraz niektóre zboża.

Stosując dietę bez laktozy, należy też uważnie czytać etykiety spożywcze, ponieważ mleko i produkty mleczne bardzo często są dodawane do żywności. Przykładowe pokarmy zawierające mleko to: margaryny, sosy w proszku, pieczywo, płatki śniadaniowe, słodycze, gotowe zupy, wędliny. Osoby stosujące dietę bez nabiału powinny też sprawdzać skład leków: tabletek, kapsułek i syropów, czy nie zawierają laktozy.

Chcesz zrezygnować z nabiału i przejść na dietę bez mleka? Skonsultuj się z lekarzem, czy odstawienie przetworów mlecznych to dobre rozwiązanie dla Twojego organizmu!

Bezpodstawne przejście na odżywianie bez nabiału może przynieść wiele szkód dla zdrowia i doprowadzić do poważnych niedoborów minerałów, które są potrzebne człowiekowi do prawidłowego funkcjonowania. Chociaż tego typu dieta nie jest typową dietą odchudzającą, jej stosowanie może wspomóc redukcję wagi, gdyż mleko i jego przetwory zawierają spore ilości tłuszczu i kalorii. Mimo wszystko nie należy na nią przechodzić bez wyraźnych wskazań lekarza lub dietetyka. Tego rodzaju program żywieniowy jest przeznaczony wyłącznie dla osób, które nie tolerują cukru mlecznego lub zmagają się z uczuleniem na białko kazeinowe.